Επείγουσα Οδοντιατρική Θεραπεία

Το οδοντικό τραύμα στην νεογιλή (παιδική) και μόνιμη οδοντοφυΐα.

Η στοματική κοιλότητα αποτελείται από τα εξής ανατομικά μέρη:

τα χείλη, τις γνάθους, τα δόντια, τα ούλα, την γλώσσα, τις παρειές (εσωτερικό απ' το μάγουλο), την υπερώα (ουρανίσκο), το έδαφος του στόματος (η περιοχή κάτω απ' την γλώσσα), την σταφυλή και τις παρίσθμιες αμυγδαλές.

Όπως αντιλαμβάνεστε ο πόνος στην στοματική κοιλότητα μπορεί να αφορά είτε τα σκληρά μέρη, δόντια και γνάθους (οστό), είτε τα μαλακά μέρη, ούλα, παρειές, υπερώα κλπ. Ο πόνος μπορεί να οφείλεται και σε τραυματισμούς στην περιοχή του προσώπου, στην περιστοματική περιοχή, όπου η ύπαρξη πληγής - τραύματος μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση τόσο στον ενήλικα, όσο και στο παιδί και το περιβάλλον του.

Συχνότερα στα παιδιά και στους εφήβους και λιγότερο συχνά σε ενήλικες, παρατηρείται ο τραυματισμός των δοντιών. Ανάλογα με την  έκταση του τραυματισμού μπορεί να συμβεί είτε σπάσιμο - κάταγμα μέρος της μύλης του δοντιού, είτε πλήρης απόσπαση του δοντιού από το οστό, την λεγόμενη εκγόμφωση, οπότε έχουμε μετακίνηση του δοντιού ολοκληρωτικά από την θέση του στην γνάθο. Η αντιμετώπιση διαφέρει και εξαρτάται απ' το κάταγμα του δοντιού ή αν έχει συμβεί εμβύθισή του στην γνάθο ή εκγόμφωσή του. Επίσης άλλη η διαχείριση για την παιδική και άλλη για την μόνιμη οδοντοφυΐα.

Α. Νεογιλά - παιδικά δόντια

Τα νεογιλά δόντια ανατέλλουν απ' την ηλικία των 6 μηνών και η απόπτωσή τους διαρκεί ως την ηλικία 12-13 χρονών. Κατά τις ηλικίες 8-11 χρονών η επίπτωση των τραυματισμών είναι μέγιστη .

1. Σε κάταγμα - σπάσιμο μέρος της μύλης του δοντιού στην νεογιλή οδοντοφυΐα, τα αποτελέσματα των τραυματισμών εμφανίζονται μετά από καιρό, είτε με νέκρωση του δοντιού, είτε με δυσχρωμία, είτε με εμφάνιση αποστήματος ή συριγγίου. Ο/Η Οδοντίατρος ή ο εξειδικευμένος Παιδοδοντίατρος θα αξιολογήσει την θεραπεία που χρειάζεται για την αποφυγή των επιπτώσεων στα μόνιμα δόντια. Το σπασμένο τμήμα του παιδικού δοντιού αν βρεθεί διατηρείται σε νερό ή φυσιολογικό ορό. Ο/Η Οδοντίατρος ή ο εξειδικευμένος Παιδοδοντίατρος μπορεί να τα συγκολλήσει ή να προσθέσει υλικό σύνθετης ρητίνης (που προσομοιάζει στο φυσικό δόντι) και να συμπληρώσει το έλλειμμα του δοντιού.

2.Σε πλήρη εκγόμφωση νεογιλού δοντιού.

Αν το βρούμε δεν το επανατοποθετούμε στην θέση του, αλλά πηγαίνουμε άμεσα στην/στον Οδοντίατρο και εκείνη/εκείνος θα αξιολογήσει πως θα χειριστεί το περιστατικό.

                                                           

       Eλληνική Παιδοδοντική Εταιρεία - Hellenic Society of Paediatric Dentistry

 Β. Μόνιμα δόντια

1. Σε μόνιμη οδοντοφυΐα πιο συχνά έχουμε κατάγματα της μύλης του δοντιού, παρά της ρίζας ή εκγόμφωσή του.

✓Σε κατάγματα της μύλης ακολουθούμε την ίδια διαδικασία με τα παιδικά δόντια. Δηλαδή το βρίσκουμε, το διατηρούμε σε νερό ή φυσιολογικό ορό και άμεσα απευθυνόμαστε σε Οδοντίατρο για την αποκατάστασή του.

✓Στο ενδεχόμενο πλήρους εκγόμφωσής του, δηλαδή της ολικής απόσπασης του μόνιμου δοντιού απ' την θέση του μετά τον τραυματισμό, το επανατοποθετούμε στην θέση του και αναζητούμε αμέσως Οδοντίατρο.

Ακολουθώντας τα εξής βήματα:

~Ψάχνουμε και βρίσκουμε το δόντι

~Το ξεπλένουμε με άφθονο κρύο νερό, χωρίς να το αγγίξουμε απ' την ρίζα του

~Επανατοποθετούμε το δόντι στην θέση του στην γνάθο και το κρατάμε σταθερά στην θέση του, πιέζοντας - δαγκώνοντας μία γάζα.

~Αν δεν έχετε την δεξιότητα ή έχετε φόβο, ακολουθείτε τα προηγούμενα βήματα, τοποθετώντας το δόντι μέσα στο κρύο γάλα

~Άμεση αναζήτηση Οδοντιάτρου

 Πρόληψη

Για την αποφυγή, την πρόληψη των οδοντικών τραυματισμών αποτελεί αναγκαιότητα και είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο σύμφωνα με την ΕΟΟ και την Ακαδημία Αθλητικής Οδοντιατρικής - ASD, η χρήση εξατομικευμένου προστατευτικού νάρθηκα, για τα περισσότερα αγωνίσματα όπως οι πολεμικές τέχνες, η καλαθοσφαίριση, άρση βαρών, Rugby, ενόργανη γυμναστική, ακροβατικά αθλήματα, το ποδόσφαιρο, η ιππασία, το σκι, η ποδηλασία κ.ά.

Εξάλλου το 1/3 των τραυματισμών συμβαίνει κατά την διάρκεια της αθλητικής δραστηριότητας.

(Petti S, Glendor U, Anderson L. World traumatic dental injury prevalence and incidence, a meta-analysis - one billion living people have had traumatic dental injuries. Dent Traumatol. 2018; 34:71-86).

Το οδοντικό τραύμα αποτελεί την 5η πιο συνηθισμένη παθολογική κατάσταση στον κόσμο - πρώτη η τερηδόνα.

(Pettis, Anderson J. Oetal, Lancet Global Health, 2018)

 Οι αθλήτριες, αθλητές έχουν 50 % πιθανότητα να τραυματισθούν στην αθλητική τους καριέρα.

Οι αθλητικές κακώσεις θεωρούνται πρόβλημα δημόσιας υγείας λόγω του υψηλού επιπολασμού τους, αλλά και των σωματικών, φυσιολογικών, κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών τους.

 Ενημερώσου, προστατεύσου.

Η στοματική υγεία σου είναι θεμελιώδης, συμβάλλει στην ψυχική σου υγεία και ευεξία.

(άρθρο της φίλης Οδοντιάτρου Σοφίας Τζήκα)

                                                                                     

                                                                                   Σοφία Κ.Π. Τζήκα

                            DDS Οδοντίατρος ΑΠΘ

                              MSc Public Health - Δημόσια Υγεία